Powered By Blogger

środa, 12 grudnia 2007

Narząd słuchu
















Ucho
to narząd słuchu i równowagi. Dla wielu z nas to tylko małżowina uszna, którą widzimy z boku głowy. W rzeczywistości jest to złożony organ znajdujący się wewnątrz czaszki. Jego budowa jest doskonałym przykładem dostosowania struktury do funkcji, jaką ma spełniać. Narząd słuchu dzieli się na trzy części - ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne.

Według Wielkiej Encyklopedii Zdrowia "ucho zewnętrzne stanowi rodzaj elastycznej tuby wprowadzającej dźwięk z otoczenia do błony bębenkowej i składa się z małżowiny usznej i przewodu słuchowego zewnętrznego" [Wielka Encyklopedia Zdrowia, pod red. W. Twardosza, t. 9, Wągrowiec 2006, s. 81.]. Małżowina zbudowana jest z owalnej i pofałdowanej chrząstki sprężystej pokrytej skórą, pomiędzy nimi leżą szczątkowe mięśnie uszne. Małżowina uszna zbiera i kieruje fale dźwiękowe do przewodu słuchowego zewnętrznego. "Ma ona poza tym pewne znaczenie w podniesieniu ostrości słuchu, stanowiąc zasłonę dla fal dźwiękowych przychodzących z tyłu (odgrywa pomocniczą rolę w lokalizacji źródła dźwięku)" [Wielka Encyklopedia Zdrowia..., s. 81.].

Przewód słuchowy (o kształcie walca) posiada długość od 2,5 do 3 cm, prowadzi on w głąb kości skroniowej czaszki, która jest wydrążona a w jej wnętrzu leżą ucho środkowe i wewnętrzne. Przewód ochrania błonę bębenkową, jest on wyłożony skórą na, której znajdują się liczne gruczoły łojowe (ble:P) wytwarzające woszczek. Woszczek chroni wnętrze ucha przed ciałami obcymi (małe zielone ludzikixD). Przewód słuchowy przenosi fale akustyczne do błony bębenkowej. Błona wyglądem przypomina płytki lejek skierowany szeroką stroną w kierunku przewodu ucha zewnętrznego. Błona bardzo precyzyjnie reaguje na fale akustyczne, odtwarza je i przekazuje dalej z równą dokładnością. Zrośnięta jest z młoteczkiem (pierwsza kosteczka słuchowa należąca do ucha środkowego).

Ucho środkowe składa się z jamy bębenkowej, kosteczek słuchowych (młoteczek, kowadełko, strzemiączko) trąbki Eustachiusza (trututu) i komórek sutkowych. Jama bębenkowa to niewielka przestrzeń o nieregularnym kształcie ograniczona sześcioma ścianami. Pomiędzy ścianą przyśrodkową a boczną znajduje się łańcuch trzech kosteczek słuchowych (połączone są one ze sobą stawami i wiązadełkami). Kosteczki przenoszą drgania błony bębenkowej na płyny ucha wewnętrznego. A dokładnie wygląda to tak: "Falowanie cieczy przenosi się z kolei na ścianę przewodu ślimakowego i dochodzi do komórek słuchowych, powodując ich pobudzenie. Ucho prawidłowo słyszące przekształca drgania akustyczne w impulsy nerwowe za pośrednictwem komórek zmysłowych, zwanych komórkami słuchowymi, znajdujących się w uchu wewnętrznym" [Wielka Encyklopedia Zdrowia..., s. 82.].

Przestrzeń ucha środkowego łączy się z jamą nosowo-gardłową za pomocą trąbki Eustachiusza. Kanał ten osiąga długość do 4 cm, wyróżnia się w nim część kostną i chrzęstną. Część kostna trąbki jest zawsze otwarta, natomiast część chrzęstna otwiera się w czasie połykania i ziewania. Trąbka Eustachiusza wyrównuje ciśnienie po obu stronach błony bębenkowej. Komórki sutkowate są uzupełnieniem jamy bębenkowej, łączą się one ze sobą, tworząc wspólny układ komunikujący się z jamą bębenkową. Wysłane są one błoną śluzową.

Ucho wewnętrzne zwane jest błędnikiem lub labiryntem, składa się z błędnika kostnego i ułożonego w nim błędnika błoniastego. Błędnik kostny składa się z przedsionka, trzech kanałów półkolistych, ślimaka i przewodu słuchowego wewnętrznego. W błędniku kostnym znajduje się błędnik błoniasty, który otoczony i wypełniony jest płynem zwanym chłonką. Substancja wypełniająca wnętrze błędnika błoniastego to śródchłonka (endolimfa).

Najważniejszą częścią ucha wewnętrznego jest ślimak:D. Ślimak to długi, zwężający się kanał kostny, zwinięty spiralnie i wypełniony w całości płynem. W środku przedzielony jest dwiema błonami, które dzielą go na trzy komory nazywane schodami przedsionka, ślimaka i bębenka. Na błonie podstawowej umieszczonych jest ponad 20 tysięcy (wow!) komórek rzęskowych narządu Cortiego umiejscowionego w przestrzeni między górnym a dolnym kanałem ślimaka, do których dochodzą zakończenia włókien nerwowych wchodzących w skład nerwu słuchowego. Drgania błony bębenkowej powodują drgania układu kosteczek słuchowych, te zaś przekazują wzmocnione drgania cieczy w ślimaku, wprawiając ją w ruch. Drgania cieczy pobudzają komórki rzęskowe, te z kolei przetwarzają energię mechaniczną fal dźwiękowych w energię bioelektryczną, przekazując odpowiednie impulsy elektryczne zakończeniom włókien nerwu słuchowego.

Ufff... trochę to zawiłe jak kształt ślimaka:P. Wypadałoby wspomnieć jeszcze o nerwie statyczno-słuchowym, ale nie zrobię tego. Wszystkich zainteresowanych odsyłam do literatury. To tyle jeżeli chodzi o narząd słuchu:).